Anasayfa
Bloglar
Basamak
Merdiven Hesabı Nedir ve Neden Önemlidir?

Merdiven Hesabı Nedir ve Neden Önemlidir?

04-10-2025 10:24

Merhaba değerli okuyucular,

Yapıların en temel unsurlarından biri olan merdivenler, doğru hesaplandığında güvenlik ve konforun anahtarı haline gelir. Yanlış ölçümler ise yorucu, hatta tehlikeli bir deneyim demektir. Peki, mimarinin altın kuralı olan Merdiven Hesabı nasıl yapılır? Özellikle $2 h + b = 62 - 64 cm$ formülü ne anlama gelir?

Bu yazımızda, merdiven hesabının tüm detaylarını, kat yüksekliğine göre basamak sayısının nasıl belirlendiğini ve projenize dair teknik çizim bilgilerini adım adım öğreneceksiniz.

Konuyla ilgili sorularınız olursa, yazı altındaki mesaj panelini kullanarak sormaktan çekinmeyin. Hadi gelin, merdiven ve merdiven hesabı nasıl yapılır, sırasıyla bakalım.

Merdiven Hesabı Nedir ve Neden Önemlidir?

Merdiven Hesabı, merdiveni kullanacak kişinin en rahat şekilde iniş çıkış yapabilmesi ve tüm basamak yüksekliklerinin (rıht) eşit olarak dağıtılması için yapılan matematiksel bir işlemdir.

Merdivenin hesabı, doğrudan kullanım alanına ve yapının kat yüksekliğine göre değişkenlik gösterir. Örneğin, kat yüksekliği $3.00 metre$ olan bir merdiven ile $4.00 metre$ olan bir merdivenin Basamak Sayısı ve Rıht Yüksekliği doğal olarak farklı olacaktır.

İdeal rıht yüksekliği standartlarda $16 cm - 18 cm$ arasında kabul edilir. Bu aralığın dışına çıkmak, merdiveni yorucu ve kullanışsız hale getirir.

Merdiven Formülü: Konforun Altın Oranı

Merdiven hesabının temelinde, insan anatomisine ve doğal adım ritmine uygunluğu sağlayan evrensel bir formül yatar. Bu formül:

2h + b = 62 - 64 cm

Bu formüldeki değerler, merdiven tasarımının temel bileşenleridir:

h (Rıht Yüksekliği): Merdivende bulunan iki basamak arasındaki dikey yükseklik anlamına gelir. Yani, merdiven çıkarken yukarı doğru attığımız her adımdaki yükselişi ifade eder. En uygun değer $16 cm - 18 cm$ arasında olmalıdır.
b (Basamak Genişliği): Ayağımızın bastığı yatay yüzeyin ölçüsü anlamına gelir. Standart ve rahat bir kullanım için $30 cm$ civarı idealdir.
$62 cm - 64 cm$ : Normal bir insanın düz zeminde yürüyüşü sırasında attığı adımlar arasındaki ortalama mesafeyi ifade eder. Formül, merdiven basamaklarının bu doğal adım boyuna uyumunu garanti eder.

Temel Hesaplama Formülleri:

Basamak Sayısı Formülü:
$Basamak Say ı s ı = \frac{C ¸ ı k ı lacak Kat Y u ¨ ksekli g ˘ i}{I ˙ deal R ı ht Y u ¨ ksekli g ˘ i}$
Gerçek Rıht Yüksekliği Formülü:
$Ger \overset{c}{¸} ek R ı ht Y \overset{u}{¨} ksekli \overset{g}{˘} i = \frac{C ¸ ı k ı lacak Kat Y u ¨ ksekli g ˘ i}{Tam Say ı Olarak Belirlenen Basamak Say ı s ı}$

Örnek Merdiven Hesabı Adım Adım

Merdiven hesabını bir örnek üzerinden inceleyelim:

Örnek Soru: 3.00 metre yüksekliği bulunan bir yapının merdiven hesabını yapınız?

Adım 1: Basamak Sayısını Bulma

Öncelikle, standartlarda kabul edilen ideal bir rıht yüksekliği seçilir. (Örneğin $16 cm$ )

\frac{300 cm (Kat Y u ¨ ksekli g ˘ i)}{16 cm ( I ˙ deal R ı ht Y u ¨ ksekli g ˘ i)} = 18, 75 adet Basamak Say ı s ı

Küsuratlı bir sonuç çıktığı için, basamak sayısını tam sayıya yuvarlamalıyız. Genellikle en yakın tam sayı veya bir üstü alınır: 18 veya 19 basamak üzerinden hesaba devam edilebilir. Bu örnekte 18 basamak seçelim.

Adım 2: Gerçek Rıht Yüksekliğini Bulma

Bulduğumuz tam sayı basamak sayısına göre, her bir rıhtın (basamak yüksekliğinin) gerçek ölçüsünü hesaplarız.

\frac{300 cm (Kat Y u ¨ ksekli g ˘ i)}{18 adet Basamak Say ı s ı} = 16, 66 cm R ı ht Y \overset{u}{¨} ksekli \overset{g}{˘} i

Sonuç $16, 66 cm$ , ideal aralık olan $16 - 18 cm$ içindedir.

Adım 3: Basamak Genişliğini (b) Kontrol Etme (Konfor Testi)

Bulduğumuz bu $16, 66 cm$ 'lik Rıht Yüksekliği ile merdivenin konforlu olup olmadığını $2 h + b = 62 - 64 cm$ formülü ile kontrol edelim. İdeal basamak genişliğini bulmak için $63 cm$ 'yi referans alalım.

2 \times 16, 66 cm + b = 63 cm 33, 32 cm + b = 63 cm b \approx 29, 68 cm Basamak Geni \overset{s}{¸} li \overset{g}{˘} i

Bu hesaplamaya göre, merdiveninizin $16, 66 cm$ Rıht Yüksekliği ve yaklaşık $30 cm$ Basamak Genişliği ile tasarlanması, merdiveni kullanacak kişi için en yüksek konforu sağlayacaktır.

Merdiven Çeşitleri ve Ölçü Standartları

Mimari projelerde en çok kullanılan üç tip merdiven bulunur: Tek Kollu (Düz) Merdiven, U Merdiven (İki Kollu Merdiven) ve Döner Merdiven.

Tek Kollu Merdiven

Diğer adıyla Düz Merdiven olarak da ifade edilen bu tip, tek bir doğrultu üzerinden bir üst kata çıkar.

Örnek Tek Kollu Merdiven Ölçüleri:

Ölçü Birimi	Değer	Not
Toplam Uzunluk	$570 cm$	18 basamak ve sahanlık genişliğine göre hesaplanır.
Basamak Sayısı	$18 adet$	Hesaplanan Rıht sayısına eşittir.
Basamak Genişliği	$30 cm$	Konfor için ideal değer.
Merdiven Genişliği	$120 cm$	Geniş ve rahat bir geçiş sağlar.
Sahanlık Genişliği	$90 cm$	Minimum $90 cm$ , tercihen $100 - 120 cm$ olmalıdır.

İki Kollu (U Tipi) Merdiven

İki ayrı merdiven kolunun bir sahanlık ile birleşerek U şeklinde bir dönüş yaptığı merdiven tipidir. Bu merdivenler, dikey alanı daha verimli kullanır ve dinlenme imkanı sunar. İki kollu merdiven çizimi ve terimleri hakkında daha detaylı bilgi için ilgili mimari kaynaklara başvurabilirsiniz.

Unutmayın: Merdiven Eşittir Güvenlik!

Merdiven hesabı yaparken $16 cm - 18 cm$ 'lik ideal rıht aralığının dışına çıkmak, kullanıcıyı yorucu bir deneyime mahkum eder. Unutmayın, merdiveni kullanacak kişi için $19 cm$ veya üzeri basamakları çıkmak, her seferinde ekstra enerji harcamak demektir.

Mimari projenize başlamadan önce merdiven türünü ve kat yüksekliğini doğru belirlemek, başarılı bir hesaplamanın ilk adımıdır. Günümüz standartlarında özel durumlar haricinde kat yüksekliği $3.00 metre$ üzerinden hesaplama yapılması yaygındır.

Tüm Bloglar